ปัจจัยที่ทำให้เกิดความล้มเหลวในการตั้งครรภ์

โดย นพ.ธีรศักดิ์ ธำรงธีระกุล และทีมแพทย์ศูนย์รักษาผู้มีบุตรยากวิภาวดี

มีจากหลายสาเหตุด้วยกัน ซึ่งคู่สมรสบางคู่อาจมีสาเหตุมาจากฝ่ายชาย บางคู่อาจมีสาเหตุมาจากฝ่ายหญิง หรืออาจมีสาเหตุมาจากทั้ง 2 ฝ่ายร่วมกัน และไม่ทราบ ก็เป็นไปได้ 

 

สาเหตุจากฝ่ายชาย

ปัจจัยที่ทำให้เกิดความล้มเหลวในการตั้งครรภ์ โดยมีสาเหตุมาจากฝ่ายชายนั้น มีประมาณร้อยละ 30 - 40 ซึ่งมักมีสาเหตุมาจากเชื้ออสุจิมีปริมาณน้อย และหรือเชื้ออสุจิที่มีอยู่นั้นแม้บางคนมีปริมาณมาก แต่ไม่มีความแข็งแรงและเคลื่อนไหวได้ไม่ดี หรือไม่ค่อยเคลื่อนไหว ซึ่งดูได้จากตัวอสุจิที่สามารถว่ายเคลื่อนที่ไปข้างหน้ามีปริมาณน้อยกว่าร้อยละ 40 ของจำนวนอสุจิที่ตรวจวิเคราะห์ นอกจากนี้มีตัวอสุจิรูปร่างปกติจำนวนน้อย (teratozoospermia) หรืออาจพบว่าฝ่ายชายอยู่ในภาวะมีตัวอสุจิตายเป็นจำนวนมาก (necrozoospermia)

นอกจากนี้อาจพบว่า การสร้างตัวอสุจิลดลงจากสาเหตุต่าง ๆ เช่น การทำงานของฮอร์โมนผิดปกติ เส้นเลือดขอดที่ถุงอัณฑะ ท่อน้ำอสุจิตีบตัน ไม่สามารถหลั่งน้ำอสุจิทางช่องคลอด หรือ มีความผิดปกติของน้ำอสุจิ เป็นต้น

สาเหตุของเชื้ออสุจิผิดปกติ  อาจเกิดจาก
- ความผิดปกติทางกรรมพันธุ์
- Hormone เพศผิดปกติ
- มีหรือเคยมีอักเสบที่ทางเดินปัสสาวะและ/หรือ อัณฑะ
- ได้รับสารพิษ  หรือ รังสี
- ชอบแช่อาบน้ำอุ่น (ร้อน) มากเกินไป
- ยาเสพติด  บุหรี่  เหล้ามากเกินไป
- บาดเจ็บรุนแรงที่อวัยวะเพศ (อัณฑะ)
- ใส่กางเกงรัดเป้าเสมอ ๆ
- มีเพศสัมพันธ์บ่อยเกิน (ทุกวัน)
- เส้นเลือดขอดที่ถุงอัณฑะ
- ลูกอัณฑะไม่ลงในถุงอัณฑะ
- เคยผ่าตัดลูกอัณฑะ
- ภาวะน้ำอสุจิหลั่งย้อนเข้ากระเพาะปัสสาวะ (แทนที่จะหลั่งออกมาข้างนอก  เป็นความผิดปกติของหูรูดกระเพาะปัสสาวะ)

 

สาเหตุจากทั้งสองฝ่าย และ ไม่ทราบสาเหตุ

ปัจจัยที่ทำให้เกิดความล้มเหลวในการตั้งครรภ์นั้น อาจมีสาเหตุมาจากทั้งฝ่ายชายและฝ่ายหญิงร่วมกัน หรืออาจไม่ทราบสาเหตุก็เป็นไปได้ ซึ่งมีสัดส่วนประมาณร้อยละ 10 - 20 ดังนั้นคู่สมรสที่มีเพศสัมพันธ์กันอย่างสม่ำเสมอ โดยไม่ได้คุมกำเนิดเป็นระยะเวลา 1 ปี แล้วยังไม่สามารถมีบุตรได้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจร่างกายและขอรับคำแนะนำในการมีบุตรต่อไป

สาเหตุจากฝ่ายหญิง 

ก็เป็นปัจจัยที่สำคัญที่ทำให้เกิดความล้มเหลวในการตั้งครรภ์ประมาณร้อยละ 40-50 ซึ่งอาจเกิดจาก ไม่สามารถตกไข่ได้ หรือบางรายอาจไม่มีมูกที่ปากมดลูกหรือมูกอาจเหนียวเกินไป ทำให้อสุจิไม่สามารถว่ายไปผสมกับไข่ได้ นอกจากนี้ท่อนำไข่ของฝ่ายหญิงบางรายอาจตีบตัน หรือมีเนื้องอก บางรายมีพังผืดที่มดลูก ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการฝังตัวของตัวอ่อนเช่นกัน

นอกเหนือจากสาเหตุข้างต้นแล้ว โรคทางนรีเวช เช่น เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ ก็อาจเป็นสาเหตุสำคัญสาเหตุหนึ่งในฝ่ายหญิงบางรายที่ทำให้เกิดความล้มเหลวในการตั้งครรภ์ จึงควรพบแพทย์เพื่อรับการรักษาต่อไป

การไม่ตกไข่   อาจเกิดจากสาเหตุหลายอย่าง  เช่น
- มี Hormone ผิดปกติ
- มีเนื้องอกหรือ cyst ที่รังไข่
- น้ำหนักตัวมากเกินไป
- ลดน้ำหนักมากเกิน  หรือ ผอมเกินไป
- ปัญหาเรื่องความเครียด  กังวล
- ปัญหาเสพย์ยาเสพติด, สูบบุหรี่, ดื่มเหล้ามากเกินไป
- โรคประจำตัวบางอย่าง  เช่น เบาหวาน
- ยาบางอย่างนี้มีผลต่อการทำงานของรังไข่

โรคของท่อนำไข่    อาจเกิดจาก
- มีอักเสบและพังผืดที่ปีกมดลูก
- ความเจริญผิดปกติของท่อนำไข่แต่กำเนิด
- พังผืดจากการผ่าตัดเกี่ยวข้องกับท่อนำไข่

ความผิดปกติของมดลูก  เช่น
- เนื้องอกมดลูก
- รูปร่างของมดลูกผิดปกติ  แต่กำเนิด  หรือจากโรคเกิดในภายหลัง 
- รูปร่างมดลูกเล็ก และแห้งเกินไป
- มูกของปากมดลูกไม่ดี  เชื้อว่ายเข้าไปในมดลูกไม่ได้
- มีภูมิต้านทานเชื้ออสุจิของสามี  ทำให้อสุจิถูกทำลาย